Trong bối cảnh cuộc chiến giữa Android và iPhone vẫn đang gay gắt để giành thị phần, các giải pháp thay thế cho cả hai nền tảng này vẫn không ngừng được phát triển. Công ty công nghệ Jolla đến từ Phần Lan vừa chính thức ra mắt phiên bản 5.0 của Sailfish OS, hệ điều hành dựa trên Linux dành cho các thiết bị di động, với tên mã “Tampella” – một cái tên được đặt theo một phòng tắm hơi nổi tiếng của Phần Lan. Bản cập nhật này đánh dấu một bước tiến quan trọng, tập trung vào việc nâng cao khả năng tương thích và cải thiện trải nghiệm người dùng, củng cố vị thế của Sailfish OS như một lựa chọn tiềm năng cho những ai tìm kiếm sự tự do và quyền riêng tư trong thế giới công nghệ di động.
Sailfish OS 5.0 “Tampella”: Cải Tiến Mạnh Mẽ Về Khả Năng Tương Thích
Phiên bản Sailfish OS 5.0 mang đến hàng loạt cải tiến đáng kể, đặc biệt tập trung vào khả năng tương thích và hiệu suất. Trái tim của trải nghiệm web trên Sailfish OS, công cụ kết xuất Gecko, đã được cập nhật lên phiên bản Gecko ESR91, đảm bảo duyệt web nhanh hơn và bảo mật tốt hơn. Để đáp ứng nhu cầu bảo mật ngày càng cao, Sailfish OS 5.0 cũng bổ sung hỗ trợ Wireguard, một giao thức VPN hiện đại và hiệu quả, cho phép người dùng thiết lập kết nối riêng tư một cách dễ dàng và an toàn.
Không chỉ vậy, hệ điều hành này còn được tối ưu hóa để xử lý tốt hơn các thiết kế màn hình hiện đại như “tai thỏ” (notch) và các góc bo tròn trên viền điện thoại, mang lại trải nghiệm hiển thị liền mạch. Nhận thức được tầm quan trọng của các tính năng cơ bản, Sailfish OS 5.0 còn tích hợp khả năng chặn các cuộc gọi không mong muốn, một tính năng thiết yếu đã từng là thách thức lớn đối với các điện thoại chạy Linux trong quá khứ. Đặc biệt, với microG phiên bản 0.3.6 đi kèm, người dùng có thể cấp quyền cho các ứng dụng truy cập Google Play Services khi cần, một yếu tố then chốt giúp các ứng dụng Android truyền thống hoạt động mượt mà trên hệ điều hành này.
AppSupport Nâng Cấp: Chạy Ứng Dụng Android 13 Mượt Mà
Một trong những cải tiến nổi bật nhất của Sailfish OS 5.0 là việc nâng cấp công cụ AppSupport. Công cụ trung gian này cho phép chạy các ứng dụng Android trên Sailfish OS, giờ đây đã được cập nhật để hỗ trợ Android 13. AppSupport hoạt động tương tự như Waydroid, nơi một phiên bản Android đã được tùy biến được chạy bên trong một container LXC (Linux Containers), đồng thời tích hợp mượt mà với phần còn lại của hệ điều hành. Điều này có nghĩa là về lý thuyết, hầu hết các ứng dụng tương thích với Android 13 sẽ có thể hoạt động trên Sailfish OS 5.0, mở rộng đáng kể thư viện ứng dụng và nâng cao khả năng “daily drive” (sử dụng hàng ngày) cho người dùng. Khả năng tương thích ứng dụng chính là chìa khóa để một hệ điều hành thay thế có thể tồn tại và phát triển.
Tích Hợp Sâu Với Hệ Sinh Thái Phần Cứng Của Jolla
Bản cập nhật Sailfish OS 5.0 cũng thể hiện nỗ lực của Jolla trong việc tích hợp sâu hơn với phần cứng của hãng. Sự hỗ trợ cho hai thiết bị chủ lực hiện có của Jolla – Điện thoại cộng đồng Jolla C2 (Jolla C2 Community Phone) và trợ lý AI Mind2 – đã được “xây dựng sẵn vào hệ thống”. Điều này cho thấy Jolla muốn giới thiệu và tối ưu hóa khả năng của Sailfish OS thông qua chính những thiết bị này.
Hình ảnh điện thoại Jolla C2 Community Phone đang chạy hệ điều hành Sailfish OS 5.0, thể hiện giao diện người dùng độc đáo
Jolla C2 Community Phone được thiết kế dành riêng cho những người đam mê công nghệ, những ai muốn khám phá một nền tảng di động độc đáo và khác biệt so với Android hay iOS. Trong khi đó, Jolla Mind2 là một thiết bị trợ lý AI tiên tiến sử dụng phiên bản Sailfish OS có tên Sailfish Core. Thiết bị này tích hợp một mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) cục bộ gọi là Venho.ai và được quảng bá là một trợ lý AI ưu tiên quyền riêng tư. Mind2 còn tuyên bố có thể kết nối từ xa với điện thoại thông minh của bạn, cung cấp trải nghiệm chatbot AI mà không cần dựa vào các dịch vụ đám mây như ChatGPT hay Google Gemini. Bản cập nhật Sailfish OS 5.0 cũng áp dụng cho Sailfish Core trên Mind2, mang lại những cải tiến tương tự cho trợ lý AI này.
Lịch Sử Và Tương Lai Của Jolla: Vượt Qua Thách Thức
Jolla (phát âm là “yolla”) được thành lập từ năm 2011 bởi các cựu kỹ sư của Nokia, với mục tiêu tiếp nối các kế hoạch phát triển điện thoại thông minh của công ty di động lừng lẫy này. Jolla từng nổi tiếng với chiếc smartphone đầu tiên của mình, đơn giản mang tên Jolla Phone, ra mắt vào năm 2013. Mặc dù điện thoại thông minh chạy Linux, đặc biệt là các sản phẩm bán lẻ, luôn khó tìm và khó sử dụng ở Mỹ, nhưng tại Châu Âu, ước mơ về một lựa chọn thay thế iPhone và Android vẫn luôn sống động. Thú vị là Jolla đã nộp đơn phá sản vào năm ngoái, và kể từ đó, nhóm này đã hoạt động dưới tên Jollyboys, tiếp tục sứ mệnh mang đến một hệ điều hành di động độc lập.
Cách Tiếp Cận Sailfish OS 5.0
Nếu bạn quan tâm đến việc trải nghiệm Sailfish OS 5.0, cách dễ nhất có thể là sở hữu chiếc Jolla C2 Community Phone – với điều kiện bạn đang sống ở Châu Âu. Tuy nhiên, Jolla cũng rất thẳng thắn rằng chiếc điện thoại này dành cho những người đam mê công nghệ, không phải người dùng phổ thông. Nếu bạn không cảm thấy thoải mái với chỉ một năm cập nhật được đảm bảo cho chiếc điện thoại này, bạn có thể tham khảo danh sách các thiết bị được Sailfish OS chính thức hỗ trợ. Ngoài ra, có thêm một số điện thoại được liệt kê trong danh sách “chuyển đổi phần cứng cộng đồng”, nhưng việc này đòi hỏi kiến thức kỹ thuật và có thể tiềm ẩn rủi ro hỏng thiết bị.
Nhìn chung, Jolla công bố tổng cộng 300 “cải tiến” và 200 bản sửa lỗi trong bản phát hành này. Để tìm hiểu chi tiết hơn, bạn có thể đọc thêm từ ghi chú phát hành 5.0 chính thức trên diễn đàn Sailfish OS. Sailfish OS 5.0 “Tampella” thực sự là một bản cập nhật quan trọng, cho thấy cam kết của Jolla trong việc cung cấp một hệ điều hành di động khác biệt, ưu tiên quyền riêng tư và khả năng tương thích, một lựa chọn đáng cân nhắc cho những ai muốn thoát khỏi sự thống trị của Android và iOS.